Abstract:
Qorannoon adeemsisame gaheewwan sheekkoon dandeettii dubbachuufi dhaggeeffachuu ijoollee
barsiisuu keessatti qabu irratti kan xiyyeeffatedha. Ka’umsi qorannichaa qaawwaa qorannoo
gama kanaan jiru cufuun ka’umsa qorannichaadha. Ka’umsa kan irratti hundaa’uun gaaffileen
buu’uuraa qorannichaa deebi argatanii jiru. Kaayyoon gooroo qorannichaa immoo gaheewwan
sheekkoon dandeettii dubbachuufi dhaggeeffachuu barsiisuu keessatti qabu xiinxaluudha.
Akkasumas, kaayyoowwan gooree qorannichaa; adeemsa sheekkoon itti dubbatamuufi
dhaggeefatamu ibsuu, haalota sheekkoon dandeettii dubbachuufi dhaggeeffachuu barsiisuuf itti
hojiirra oolu addeessuu, faayidaalee sheekkoon dandeettii dhaggeefachuufi dubbachuu barsiisuu
ijoolleef qabu ibsuufi sheekkoo dhaggeeffachuufi dubbachuun waantota ijoolleen baratan adda
baasuu kan jedhudha.Qorannichi mala qorannoo akkamtaan kan adeemsisame ta’ee, gosi
qorannichaa qorannoo ibsaadha. Ragaaleen qorannichaa funaanaman afgaaffii, marii gareefi
daawwannaan yommuu ta’u, ragaleen warabamaniifi daawwannaan fuudhaman barreeffamatti
erga hiikamanii booda xiinxalamanii jiru.Adeemsi sheekkoon ittiin dubbatamuu kanneen akka
namoonnii waliitti dhufuu,sheekkoo kan duubatu duubachuudhaaf yaada dhiyeessuu,kan
dhaggeeffatu dhagggeeffachuudhaaf fedhii agarsiisuu, sheekkoo nihimama, dhaggeeffachuufi
gaaffilee wal gaafachuun adeemsa sheekkoon keessa darbudhaan hojiirra ooludha.Inni biraan,
haalli hirmaannaa, hiiki haala galumsaa ergaa sheekkoofi yoomessi sheekkoon keessatti ittiin
dhaggeefatamuufi dubbatamu qorannoo kanaan adda baafamee jira. Akkasumas, faayidaalee
sheekkoo dhaaggeeffachuufi dubbachun qabu xiinsammuu ijoollee cimsuu, ijoolleen namuusa
dubbii barachuu, seenaa qooddattootaa baruu, gara haala qabatamaa ofiitti deebisuun
fayyadamuu, duraa duuba gocha beekuu, yoomessa seenichaa hubachuufi ibsuu fa’i.
Dabalataan, sheekkoon dubbatamuufi dhaggeeffatamu ijoolleen dhimmoota kanneen akka
aadaafi haala jireenya hawaasummaa kan baratan ta’uun aragannoowwan qorannichadha.
Yaadi furmaataa qorannichaan ka’ame, hawaasaaf faayidaa sheekkoo ilaalchisee hubannaa
uumuu, karaa adda addaa hawaasaaf dhiyeessuun, sheekkoo kuusuufi olkaa’u, sirna barnootaa
keessatti hammachiisuufi akka ulaagaatti ijoolleen dursanii osoo gara mana barumsaa hin
deemiin sheekkoo maatii isaaniifi maanguddoota irraa akka dubbachuufi dhaggeeffachuu baran
taasisuu
